هیوا عومەر
دوای زیادكردنی نرخی یەك كیلۆوات كارەبا لە ۱٨ دینارەوە بۆ ۱٥٦ دینار، شەپۆلێك ناڕەزایەتی هاووڵاتیيانی بەدوای خۆیدا هێنا، ئەمەش وەزارەتی كارەبای ناچاركرد پێشنیارێكی نوێ بخاتە بەردەم ئەنجومەنی وەزیران بەجۆرێك بۆ هەر كیلۆواتێك كارەبا بڕی 100 دینار، پێشنیار كراوە.
لەكاتێكدا نرخی كارەبا لە۱٨ دینارەوە گرانكراوە بۆ ۱٥٦ دینار، حكومەت هەر رۆژەی بەجۆرێك باسی نرخی تازە و رێنماییەكان دەكات بۆ سەرلێشێواندنی خەڵك و تێپەراندنی.
نرخی كارەبا و نیولیبڕالیزم چ پەیوەندییەكیان بەیەكەوە هەیە ؟
بنەمای پرۆژەی نیولیبرالیزم كە ماوەی زیاتر لە دوو دەیەیە لەلایەن كابینە وەزارییەكانی هەرێمی كوردستانەوە بەچڕی كاری پێدەكرێت و بۆتە روئیای فەرمی حكومەتی هەرێم لەگەڵ دەزگا نێودەوڵەتییەكان، بریتییە لە نەهێشتنی رۆڵی حكومەت لە ژیانی جڤاكی و زیادكردنی باج و رسومات و سپاردنی هەمووشتێك بە بازاڕ و پارە و هەیمەنەی كەمینەی ناو كۆمەڵگەكە بەسەر زۆرینەیەكی پەراوێزخراو.
هەنگاو بەهەنگاو، نەهێشتنی پاڵپشتی حكومەت بۆ خزمەتگوزارییە سەرەكییەكان لەنێویاندا كارەبا و فرۆشتنی بە كەرتی تایبەت، ئەمەش كارەبا وەك پێداویستییەكی سەرەكی و مافی هاووڵاتیيان دەگۆرێت بۆ كاڵایەكی ڕووت، هاوشێوەی ئەوەی ئێستا لە فرۆشتنی تاقیگەی نەخۆشخانە گشتییەكان و بەشێكی تری كارەكانی وەزارەتی داد لەنێویاندا بەرێوەبەرایەتییەكانی تاپۆی خانووبەرە بەرێوەدەچێت، ئەوەی پارەی هەبێت دەتوانێت بەدەستیبهێنێت، ئەوەی نەیبێت بێبەش دەكرێت، لێرەدا پرۆژەی ڕووناكی ئەگەر بەم شێوەیەی ئێستا بێت، بۆ زۆرینە وەردەگەڕێت بۆ تاریكی و تەنها بۆ كەمینەیەك دەبێت بە پرۆژەی ڕووناكی .
لە مارسی 2021 لە میانەی پێشكەشكردنی یاداشتنامەیەك بەپاڵپشتی دەیان هەزار واژۆ، مەترسییە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانمان دژ بەفرۆشتن و بەتایبەتیكردنی وەزارەتی كارەبا خستەڕوو، وەك درێژكراوەی پرۆژەی بەتایبەتیكردنی كەرتەگشتییەكان.
بەناوی هێزەچەپەكان لەگەڵ لێژنەی پیشەسازی پەرلەمانی كوردستان كۆبووینەوە، ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ دەقی كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەمان كە لەسەر لاپەرەی فەیسبوكەكەم بەردەستە لەو كاتەدا، واتە بەر لە چوارساڵ لەمەوبەر بەڕوونی باسی مەترسی فرۆشتنی كەرتی كارەبا بۆ كەرتی تایبەت دەكەین، ئەوكات باسی ئەمڕۆ دەكەین و پێشبینی گرانبوونی نرخی كارەبا دەكەین، لەوێ زۆر بەڕوونی چەمكێك زۆر بەكاردەهێنین (نیولیبرالیزم) .
تێگەیشتم نەك هاووڵاتیيان پەرلەمانتارانیش هیچ هۆشیارییەكی سیاسی و فكرییان نییە لەبارەی نیولیبرالیزم و بڵاوبوونەوەی هۆكارە سیاسی و ئابوورییەكانی پشت نایەكسانی، بەشێكی زۆریان تەنها فێری لێكدانەوەی ژمارەكان و بۆڵەبۆڵ و ناڕەزایەتی بوون بەشێوەی پۆپۆلیستانە بەبێ خستنەڕووی هیچ بەدیلێكی تری سیاسی ئابووری، هەر ئەمەش یەكێكە لە هۆكارەكانی نەزۆكی بەشێكی ناڕەزایەتییەكان و بڵاوبوونەوەی نائومێدی لەمڕۆدا.
لەم رۆژانەدا بینیم هەمان پەرلەمانتار كە ئێستا سەرۆكایەتی ڕەوتێكی ئۆپۆزسیۆن دەكات، ناڕەزایەتی دەردەبرێت دژ بە گرانبوونی نرخی كارەبا، بەبێ ئەوەی بتوانێت دەستنیشانی هۆكارەكەی و پێشكەشكردنی هیچ بەدیلێك بكات، تێگەیشتم بەهەمان نەزمی ئەوكاتەی سەرۆكی لێژنەی پیشەسازی بوو لە پەرلەمان خەریكی رەخنەی پۆپۆلیستانەیە، هەر ئەوەش وادەكات لەبری بیركردنەوە لە پێشكەشكردنی بەدیلێكی تر لە جێگای ڕەچەتەكانی نیولیبرالیزم، هەمان پەرلەمانتار خەریكی چاڵێنجی خێربێت لەگەڵ مامۆستایەكی ئایينی پۆپۆلیستتر لەخۆی.
راستە خێرپێكردن، بەڕووی دەرەوە وەك بنەمای هاوكاری و پاڵپشتی هەژاران دەردەكەوێت، بەڵام لە ڕووی جەوهەرییەوە ڕەوایەتی بەخشینە بە نایەكسانی و نا دادپەروەری و داماڵینیەتی لە مانا سیاسی و فكرییەكانی نایەكسانی لە كۆمەڵگەدا و دواجاریش دروستبوونی پەیوەندییەكی مرۆییە لەسەر بنەمای مرۆڤێكی خێركەر و خێرپێكراو، بەخشینی مانای ئایينی و خێرخوازییە بۆ پرس و قەیرانێك، كە لە جەوهەردا پرسێكی سیاسی و ئابووری و مۆڕاڵییە.
خێرپێكەر و خێرپێكراو، جەوهەری قەیرانەكە پەردەپۆش دەكەن لەبری ئەوەی خەڵك فێری ماسیگرتن بێت، كاریان تەنها وەرگرتنی ماسی دەبێت، ئەمەش پەیوەندییەكی پلەبەندی لەسەر بنەمای شكاندنی شكۆی مرۆڤ دروست دەكات.
