سەردارئەکرەم/بەریتانیا
لە گۆڕەپانی کولتووری کوردستاندا، چەندین ڕووداوی هونەری و ئەدەبی هەن کە وەک مۆری ناسنامە و هەوێنی یەکگرتنەوەی نەتەوەیی کار دەکەن. لە نێو ئەم ڕووداوانەدا، ڤیستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی کوردی سەقز ، کە ساڵانە لە شاری سەقزی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەڕێوەدەچێت، خاوەنی پێگەیەکی تایبەت و گرینگییەکی قووڵە کە تەنها لە چوارچێوەی هونەردا قەتیس نابێتەوە، بەڵکوو دەبێتە پردێکی پڕشکۆ بۆ گەیاندنی پەیامی نەتەوەیەک بە جیهان.
دەستپێکی ئەم ڤیستیڤاڵە، کە دەگەڕێتەوە بۆ نزیکەی بیست و پێنج ساڵ ، بەرهەمی هەوڵ و تێکۆشانی بێوچانی کۆمەڵێک هونەرمەندی دڵسۆزی شاری سەقز بوو. دامەزراندنی ئەم مەکۆ هونەرییە لە دۆخێکی کولتووری تایبەتدا، ئاماژەیەکی ڕوون بوو بۆ ئەو ئیرادە بەهێزەی کە دەیەوێت بە هونەر و ئەدەب، بەربەستە جوگرافی و سیاسییەکان تێپەڕێنێت. کە هونەرمەندانی ئەم شارە بناغەدانەرانی ئەم ڕووداوەن، توانییان خەونێکی کولتووری بکەنە واقیع و سەقز بکەنە پایتەختێکی کاتیی شانۆی کوردی. ئەم مێژووە، گرینگی ڤیستیڤاڵەکە وەک میراتێکی تێکۆشان و خۆڕاگری کولتووری نیشان دەدات.شانۆی سەقز وەک پردێکی نێونەتەوەیی و یەکێک لە گرینگترین تایبەتمەندییەکانی ڤیستیڤاڵی شانۆی سەقز، پێگەی نێونەتەوەیی بوونیەتی. ئەم ڤیستیڤاڵە تەنها بۆ هونەرمەندانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان نییە، بەڵکوو بووەتە شوێنی کۆبوونەوەی شانۆکاران و هونەرمەندانی چوار پارچەی کوردستان (ڕۆژهەڵات، باشوور، باکوور، و ڕۆژاوا) و تەنانەت وڵاتانی دیکەی جیهان . ئەم ئاڵوگۆڕە کولتوورییە، چەندین لایەنی گرینگی هەیە:
1.یەکخستنی زمانی هونەر: لە کاتێکدا کە ستانداردکردنی زمانی کوردی لە بوارە فەرمییەکاندا ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە، شانۆ وەک زمانێکی جیهانی، دەبێتە هۆکارێک بۆ یەکخستنی هەست و پەیامی هونەرمەندانی کورد بە زاراوە جیاوازەکانەوە.
2.ناساندنی کولتووری کوردی بە جیهان: بەشداری گرووپە بیانییەکان و ڕووماڵی میدیایی نێونەتەوەیی ، دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ ناساندنی کێشە، کولتوور، و ئەدەبیاتی کوردی بە بینەرانی دەرەوەی کوردستان.
3.پێگەی ئەکادیمی و پیشەیی: بەشداری دادوەر و هونەرمەندە گەورەکان، ئاستی هونەری ڤیستیڤاڵەکە بەرز دەکاتەوە و دەیکاتە سەکۆیەکی ئەکادیمی بۆ هەڵسەنگاندن و پێشخستنی شانۆی کوردی.
گرینگی نەتەوەیی: پاراستنی ناسنامەگرینگی ڕاستەقینەی ڤیستیڤاڵی شانۆی سەقز بۆ نەتەوەی کورد، لە ڕۆڵی وەک مەکۆیەکی پاراستنی ناسنامەدا خۆی دەبینێتەوە. لە ناوچەیەکدا کە زمانی کوردی و کولتووری نەتەوەیی ڕووبەڕووی فشار و ئاستەنگی جۆراوجۆر دەبێتەوە، ئەم ڤیستیڤاڵە دەبێتە:
- سەکۆیەک بۆ زمانی کوردی: زۆربەی بەرهەمە شانۆییەکان بە زمانی کوردی پێشکەش دەکرێن، ئەمەش دەبێتە هۆی بووژانەوە و بەکارهێنانی زمانی کوردی لە بوارێکی هونەری قووڵ و ئەدەبیدا.
- ڕەنگدانەوەی کێشە نەتەوەییەکان: شانۆکاران لە ڕێگەی بەرهەمەکانیانەوە، کێشە کۆمەڵایەتی، سیاسی، و نەتەوەییەکانی کورد دەخەنە ڕوو، ئەمەش دەبێتە هۆی هۆشیارکردنەوەی کۆمەڵگا و بەرزکردنەوەی ئاستی تێگەیشتنی سیاسی و کولتووری.
- هاندانی نەوەی نوێ: ڤیستیڤاڵەکە هانی گەنجان و نەوەی نوێی هونەرمەند دەدات کە بەشداری بکەن و بەم شێوەیە، داهاتووی شانۆی کوردی و کولتووری نەتەوەیی مسۆگەر دەکرێت. ڤیستیڤاڵی شانۆی سەقز تەنها بۆنەیەکی ساڵانەی هونەری نییە، بەڵکوو مانایەکی قووڵی نەتەوەیی لەخۆدەگرێت. ئەو گرینگییەی کە ئەم ڤیستیڤاڵە بۆ کورد هەیەتی، لەوەدایە کە لە ڕێگەی هونەرەوە، پەیامی مانەوە، خۆڕاگری، و یەکگرتوویی کولتووری دەگەیەنێت. ئەمە پەرستگایەکە کە تێیدا ڕۆحی نەتەوەیەک لەسەر تەختەی شانۆ زیندوو دەکرێتەوە و بە جیهان دەناسێنرێت.