دیمانە/ هاوڕێ کرێکار
لە دیمانەیەکی ڕێگای کوردستاندا، هیوا عومەر بەرپرسی تایبەتمەندی کرێکارانی حزبی شیوعی کوردستتان، تیشک دەخاته سەر کۆمەڵێک پرسی تایبەت بەدۆخی کرێکاران و باس لەوە دەکات کە کەرتی تایبەت قۆرخکراوە و خاڵییە لە یاسا، هەروەها ئاماژە بەوەش دەدات کرێکارانی مێیینەی بیانی ڕووبەڕووی دەستدرێژی سێکسی و ئیهانە دەبنەوە .
ڕێگای کوردستان: دۆخی كرێكاران لەهەرێمی كوردستان لە چ ئاستیكدایە؟ ئەگەر خراپە بۆ؟
هیوا عومەر: لەدوای زیاتر لە نیوسەدەی رابڕدوودا، گۆڕانكاری گەورە بەسەر پێگەی كرێكار و رۆڵی لە كەرتەكانی بەرهەمهێنان و ژینگەی كار لە خۆرئاوادا دروستبووە، بەهۆی پاشەكشەی هەلی كار لە كەرتە گەورەكانی پیشەسازی و هاتنی تەكنەلۆژیای تازە و دروستبوونی قەیرانەكان و فەرزكردنی مۆدێلی نیولیبرالیزمی سەرمایەداری، لەشكری بێكاری و پەراوێزخراوەكان رۆژ لە دوای رۆژ زیاتر هەڵدەكشێت، یا فراوانتر دەبێت.
هەروەها ئاماژەی بەوەشدا، ئەمڕۆ ئەگەر لەسەرتاسەری دونیا كرێكاران رووبەڕووی نادڵنیایی زیاترببنەوە لە ساییەی نیولیبرالیزم و بەرەڵلاكردنی زیاتری فەزای گشتی بۆ كۆمپانیاكان و هێزی سەرمایە، ئەوا بۆ كرێكارانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و عێراق و هەرێمی كوردستان، قوڕەكە زۆر خەستترە.
ڕێگای کوردستان: بێکاری لەهەرێمی کوردستان لەچ ئاستێکدایە؟
هیوا عومەر: بەپێی داتاكان سەرەڕای ئەوەی زۆربەیان بێبەشكراون لە سەرەتاییترین مافی خۆ زەمانكردن و كارێكی شەرەفەمەندانە، كرێكارانی كەرتی تایبەت، ئەو كەرتەی زۆربەی لەلایەن دەسەڵاتەوە قۆرخكراوە و یاسا لە ئەرزی واقعدا هیچ رۆڵێكی تیا نابینێت و نایانپارێزێت، دواجار لە كەرتێكی رێكخراو و دیسپلینكراو بە لایەنی كەمی بەها مرۆییەكان، ئەمڕۆ بۆتە كەرتێكی تەواو كەسی و بەرەڵڵا لەژێر هەوەسی سەرمایەدارە مشەخۆرەكاندایە، بەشێوەیەك سەرەڕای ناچاركردنیان بەكاری هەرزان و زیاتر لە دە كاتژمێر كاركردن، بێبەشیشن لە هەموو بیمەیەكی كۆمەڵایەتی و ئارامییەك .
وتیشی: چیرۆكەكە بۆ كرێكارانی مێیینە و هێنراو، كە پێیاندەڵێن (بیانی) جیاوازترە، رەگەزی مێ لەو كەرتەدا رووبەڕووی ئەوپەڕی دەستدرێژی سێكسی و بێڕێزی و ئیهانەكردن دەبێتەوە، تەنانەت هەندێك لە راپۆرتەكان ئاماژە بەوە دەكەن ئەو كرێكارانەی لە دەرەوە هێنراون، سەرەڕای نەبوونی مافێكی زەمانكردن، بازرگانییان پێوەدەكرێت و رووبەڕووی دۆخی هاوشێوەی كۆیلایەتی دەكرێنەوە .
ڕێگای کوردستان: تێڕوانینی حزبی شیوعی سەبارەت بە كرێكار و نەبوونی كار چییە ؟
هیوا عومەر : یەكێك لە سیماكانی سەرمایەداری تازە بریتییە لە بڵاوبوونەوەی بێكاری بەربڵاو و نەبوونی كاری شایستە، كە وەك دیاردەیەكی جیهانی و لۆكاڵی خۆی بەسەر چینی كارگەرانی زەحمەتكێش فەرزدەكات. ئەوانەی كاریشیان دەستدەكەوێت یا لە كاریشدان زۆرینەیان لە دۆخی (خراپی و نەبوونی سەقامگیری لە كار و ژینگەی كاردا دەژین). وەك نەبوونی كاری هەمیشەیی، غیابی گرێبەستی كار، كاری زیادەی بێ پاداشت، نەبوونی پێداویستییەكانی سەلامەتی لە شوێنی كار، دەستدرێژی و هەراسانكردنی سێكسی و ڕوشاندنی كەسایەتی و شكۆی كرێكار (كارمەند، فەرمانبەر)، دابەزینی هەقدەستی كار (كاری هەرزان). ئەم ڕەوشە كۆمەڵێك دیاردەی تازەشی لە ژیانی سیاسی و ریزبەندی كۆمەڵایەتی چینایەتی و كلتوریدا بەدوای خۆیدا هێناوە، كە لەم وتارەدا جێگای باسكردنی نابێتەوە .
لە درێژەی قسەکانیشیدا، وتی: لە ئاستی ناوەخۆی هەرێمی كوردستاندا، هەموو ئەو دیاردانەی سەرەوە بەشێوەی زیاتر و خەستتر ڕووبەڕووی هێزی كاری كوردستانی كرێكاران (فەرمانبەران، كارمەندان) دەبنەوە، سیستەمی حكومڕانی هەرێم و عەقڵیەت و شوناسی هێزە حوكمڕانەكان ئاماژەی خراپتر پیشاندەدەن بەرامبەر ژیانی زۆرینەی خەڵكی كوردستان. ئەم بارودۆخە ئەركی هەنووكەیی و درێژمەودا بەسەرماندا دەسەپێنێت، وەك ئەركێكی كۆمەڵگەیی و گشتی لە هەلومەرجێكی تایبەتیدا.
ڕێگای کوردستان : داواكاری هەنووكەیی هێزە چەپەكان چییە لەمڕۆدا ؟
هیوا عومەر: جگە لە لابردنی ئەو باج و رسووماتانەی لە چوارچێوەی سیاساتی نیولیبرالیزم فەرزكراوە، دابینكردنی بیمەی بێكاری بۆ بێكاران و دیاریكردنی لایەنی كەمی كرێ كە كەمتر نەبێت لە حەوتسەدهەزار دینار و دەستهەڵگرتنی حكومەت لە دواخستنی مووچەی فەرمانبەران و كاركردن بۆ دەرچوواندنی یاساكانی كار و بیمەكۆمەڵایەتییەكان ئەركی لە پێشینەی حكومەت و پەرلەمانی كوردستانە.
پرسیارێك رووبەڕوومان دەبێتەوە ئەویش ئەوەیە، ئیمكانی جێبەجێكردنی ئەم ئەركانە هەیە، یان ئەم دەسەڵاتە لە ئێستادا ئامادەیە ئەم داواكارییە سەرەتاییانەی ژیانی هاووڵاتییان جێبەجێبكات؟
هیوا عومەر، وتیشی: ئەگەر دەستكارییەكی بچووكی ئەو جیاوازییە چینایەتییە و نادادپەروەرییە بكرێت، تەنانەت بڕێكی كەم لە سامانی حزب و سیاسییە بازرگانەكان و ئەو كەسانە بگێڕدرێتەوە بۆ هاووڵاتییان كە بەهۆی گەندەڵی و ئەم سیستەمە حوكمڕانییە دەوڵەمەند بوونە و بوونەتە ملیاردێر، بێگومان زۆریش لەوە زیاتر دەتوانرێت ژیانی هاووڵاتییان لەم دۆخە سەختەدا رزگار بكرێن و لایەنی كەمی ژیانێكی باشتر لەمڕۆدا بۆ بێكاران و دۆخی كرێكاران (كارمەندان و فەرمانبەران) و خانەنشینان دابینبكرێت. بەپێی دوایین توێژینەوە لە چەند ساڵی ڕابردوودا هەرێمی كوردستان خاوەنی 9 ملیاردێر و 15 هەزار ملیۆنێرە. سەرمایەكەشیان دەیان ملیار دۆلارە.
ڕێگای کوردستان : لە ئێستادا چەوسانەوەی کرێکار بوونی هەیە؟
هیوا عومەر: بەپێی داتاكان ژمارەی دەوڵەمەندانی كوردستان لە دەوڵەمەندانی چەند وڵاتێكی ئەوروپی زیاترە، جگە لەوەش ئەمڕۆ دەبینین حزبە دەسەڵاتدارەكان بوونەتە خاوەن سەرمایەیەكی خەیاڵی و سەدان كەناڵی ڕاگەیاندن و كۆمپانیا كە سەرچاوەی ئەم سەرمایانە دەزانین لە كوێوەیە و چۆن گەیشتوونەتە ئەو پلەیە لە كەپیتاڵستی مشەخۆری ئۆلیگاریشی . ئەگەر وردبینەوە لە وەڵامی بڕگەی دووەمی پرسیارەكە، بە رەچاوكردنی نەبوونی فشاری جددی و غیابی هێزی سیاسی جێگرەوە، وەڵامەكە بەشێوەی نەخێر دەبێت، نەخێرێك نەك بەهۆی نەبوونی پارە و سامانی پێویستە لای دەسەڵات، بەڵكو بەهۆی نەبوونی هێزی پێویستە لە ئەنجامی پەرتەوازیی و ناڕێكخراوەیی.
هەروەها باسی لەوەشکرد: نەخێرێك ریشەكەی لە نائومێدییەوە نییە بۆ هێنانەدیی گۆڕانكاری، بەڵكو ریشەكەی لە خوێندنەوەی واقعی هێزە ناڕازییەكانە لە دۆخی مانەوەی پەراوێزی. كاتێك باسی خۆڕێكخستن دەكەین لەلایەن كرێكاران (كارمەندان و فەرمانبەران) لە چوارچێوەی كاری سەندیكایی و بەهێزكردنی روحیەتی تەحزوب لە دەرەوەی هێزە چەپ و پێشكەوتنخوازەكان، نایدۆزینەوە، هاوكات لەناو ئەم جۆرە لە كاری سیاسی و عەقلیەتی سیاسی خووپێوەگرتووی پارتە چەپ و كۆمۆنیست و پێشكەوتووخوازەكانیش پرسیارێكی تر سەرهەڵدەدات، ئەویش ئەوەیە، تاچەند ئەم جۆرە لە سیاسەتكردن بوار و ئیمكان هەیە بازنەی تێكۆشانی بەیەكەوەیی و لەگەڵ هێزە پەراوێزخراوەكان دروست و فرە بكات ؟.
ڕێگای کوردستان: ئامادەكاری ئیوە بۆ یەكی ئایار چییە؟
هیوا عومەر: لەئێستادا وەك حزبی شیوعی لەسەر ئاستی شار و شارۆچكەكان رێپێوان و خۆپیشاندانی جەماوەری بەڕێوەدەچێت، لەو بارەیەوە لەگەڵ هێزە چەپ و كۆمۆنیستەكان ئامادەكاری تەواو كراوە لە شاری هەولێر لێژنەی هاوبەشی كاری چەپی كوردستانی خۆپیشاندانێكی جەماوەری ئەنجامدەدات، رێكەوتی 1/5/2025 رۆژی پێنجشەمە كاتژمێر 4:00ی ئێوارە لەناو باغی شار بەرامبەر قەڵای هەولێر بەرێوەدەچێت، هەروەها لە شاری سلێمانی و كەركوك و شوێنەكانی تریش چالاكی جۆراوجۆر بەڕێوەدەچێت.