یەکێتیی ئەوروپا 90 ملیار یۆرۆ بۆ ئۆکرانیا تەرخان دەکات؛ ستراتیژیی نوێ یان درێژکردنەوەی جەنگ؟
دلێر عەلی - رێگای كورستان
لە هەنگاوێکی نوێدا بۆ پاڵپشتیکردنی کیێڤ، سەرکردەکانی یەکێتیی ئەوروپا لە کۆبوونەوەی لوتکەی برۆکسلدا ڕێککەوتن لەسەر تەرخانکردنی 90 ملیار یۆرۆ وەک هاوکاری دارایی بۆ ئۆکرانیا، کە بڕیارە لە ماوەی ساڵانی 2026 و 2027دا خەرج بکرێت.
وردەکاریی ڕێککەوتنەکە
ئەنتۆنیۆ کۆستا، سەرۆکی ئەنجوومەنی ئەوروپا، لە ڕێگەی پلاتفۆرمی "ئێکس"ەوە جەختی لەوە کردەوە کە ئەم بڕیارە وەک گرەنتییەک دێت بۆ بەردەوامیی پاڵپشتییە داراییەکان لە دوو ساڵی داهاتوودا. ئەم بڕیارە دوای ئەوە هات کە ڤۆلۆدیمێر زێلینسكی، سەرۆکی ئۆکرانیا، هۆشدارییەکی توندی دایە هاوپەیمانە ئەوروپییەکانی و ڕایگەیاند: "ئەگەر هاوکارییەکان نەگەن، ئۆکرانیا لە چواریەکی یەکەمی ساڵی 2026دا ڕووبەڕووی ئیفلاسی دارایی دەبێتەوە و هیچ بڕە پارەیەک لە بودجەی گشتیدا نامێنێت."
ڕەهەندە سیاسی و مرۆییەکان
ئەم بڕیارە نوێیەی ئەوروپا چەندین خوێندنەوەی جیاوازی بۆ دەکرێت:
● بەردەوامیی پاڵپشتی: یەکێتیی ئەوروپا دەیەوێت نیشانی بدات کە هێشتا پابەندە بە پاراستنی سەقامگیریی ئۆکرانیا و ڕێگریکردن لە هەرەسی ئابووریی ئەو وڵاتە.
● خوێندنەوەی ڕەخنەیی: لە بەرامبەردا، هەندێک لە چاودێران پێیان وایە تەرخانکردنی بودجەی گەورە بۆ دوو ساڵی داهاتوو، ئاماژەیە بۆ ئەوەی ئەوروپا خۆی بۆ جەنگێکی درێژخایەن ئامادە دەکات. ئەمەش نیگەرانی لای بەشێک لە خەڵک دروست کردووە کە ئایا ئەمە دەبێتە هۆی کۆتاییهاتنی خوێنڕشتن، یان تەنها تەمەنی جەنگەکە درێژ دەکاتەوە؟
● قوربانییانی مەدەنی: لە کاتێکدا ململانێیە سیاسی و سەربازییەکان بەردەوامن، پرسیاری سەرەکی ئەوەیە: چارەنووسی گەلی ئۆکرانیا چی دەبێت؟ ڕەخنەگران دەڵێن تەرکیزکردن تەنها لەسەر پاڵپشتی دارایی و سەربازی، ڕەنگە لایەنی مرۆیی و پێویستیی ئاشتییەکی بەپەلە فەرامۆش بکات، کە تێیدا هاوڵاتیانی سڤیل قوربانی یەکەمن.
دەرەنجام
ئەم پاکێجە داراییە، ئۆکرانیا لە مەترسیی هەرەسی دارایی ڕزگار دەکات، بەڵام لە هەمان کاتدا ئاسۆی کۆتاییهاتنی جەنگەکە ناڕوونتر دەکات. ئایا ئەم 90 ملیار یۆرۆیە دەبێتە هۆی بەهێزکردنی پێگەی ئۆکرانیا بۆ ئاشتی، یان تەنها سووتەمەنییەکی نوێیە بۆ ئاگری جەنگێک کە چەندین ساڵە بەردەوامە؟
