بەشی شەشەم
ئەبوكاروان
بوونی متمانە یەکێکە لە خاڵە هەرەگرنگەکانی سەرکەوتنی سەركردە و ئەو پرۆسانەی کە دەبێ سەرکردە لە کاری ڕۆژانەیدا وەک یاسایەکی هەمیشەیی مامەڵەی لەگەڵدا بکات و غافڵگیری لەخۆبایبوون و سەرکەوتن نەبێ، چونکە ھەركاتێ سەركردە کەوتە بۆشایی نەمانی متمانەی دەوروبەر و هاوڕێکانی و متمانەی خەڵكی دۆڕاند، ئەوا كاریگەری نامێنێ و سەركەوتوو نابێت لە بەڕێوەبردنی ئەركەكانیدا ، بۆیە گەر بەوردی مێژووی سەركردەكان بخوێنینەوە بۆمان دەردەكەوێ كە چۆن چەندین سەركردە بەھۆكاری نەبوونی متمانە و لاسەنگبوونی ئەم خاڵەوە تووشی شكست و دابڕانبوون و نەیانتوانی کاریگەری خۆیان بسەلمێنن ، بۆیە لە دروستبوونی دۆخێکی ئاوادا گەر سەركردە ھەستی بەو بۆشاییە کرد و زانی کەوتۆتە قەیرانی لەدەستدانی متمانەوە، پێویستە هەرچی زووە ئاوڕێکی جددی لە خۆی بداتەوە و داوای لێبوردن پێشکەشی دەوروبەر و هەوادارانی بکات و بگەڕێتەوە سەر ڕێگای دروستی خۆی ، بەپێچەوانەیشەوە داننەنان بەھەڵەكان و پێشکەشنەکردنی داوای لێبوردن و بەردەوامبوون لەسەر ھەمان ڕێچكە، پێگەی خۆی دەخاتە مەترسییەوە و ئەگەرەکانی شکست و لەدەستدانی ڕۆڵی وەک سەرکردەیەک خێراتر دێنە پێشەوە .
واتا كاتێك متمانە بنەمایەكی بەھێز بێت بۆ سەركردە دەبێ بپرسین سەركردە چۆن متمانە دروست دەكات؟ بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە پێش ھەمووشتێ پێویستە كەسی سەركردە كەسایەتییەكی بەھێزبێت لەپاڵ كەفائەت و توانا و پەیوەندیەكانییەوە، ئەو سەركردەیە دەبێ دەرگا و كلیلی كردنەوەی بڕیارەكان بێت بۆ ئەوەی متمانەی دەوروبەری بەھێزبكات ، ئەو سەركردانەی كە دەبنە ھۆكاری بڕیاردانی تەندروست، ئەوا بەردەوام سەركەوتن بۆ ڕێكخراوەكانیان بەدەستدێنن و ئەوپلانانەی كە دانراون بۆ كارەكانیان باشتر جێبەجێ دەكەن و گۆڕانكاری دروست دەكەن، بەڵام گەر سەركردە كەسایەتییەكی لاواز و عەیبداربێت بە خاڵێکی نەرێنی ، ئەوا متمانەی دەوروبەرەکەی لەدەستدەدات و ناتوانێ بەشێوەیەکی بابەتییانە بەردەوامبێت لەسەر جێبەجێکردنی ئەرکەکانی و متمانەی پێناكرێ ، لەکاتێکدا دەبێ سەرکردە هەمیشە درک بەو ڕاستییە بکات کە كەسایەتی و متمانە دوو خەسڵەتی بەھێزن بۆ سەركردە و كەسایەتی بەھێز و چوارچێوەیەكی پۆڵایینە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ھێزە ناوخۆیی و دەرەكییەكان، كە دەیانەوێ ڕێكخراوەكان نغرۆ و وێران بكەن ، لەبەر ئەوە كەسایەتی متمانە دروستدەكات و متمانەش کەسایەتی سەركردە دەپارێزێ و ڕۆڵ و کاریگەری ئەو گەشە پێدەدات.
کەواتە تەنانەت سەركردەی بەئەزموون و خاوەن توانای فیکری و سیاسی کاریگەریش بەبێ بوونی متمانەی دەوروبەر ناتوانێ ڕۆڵ و کاریگەری لە پرۆسەی گۆڕانکاری ناوخۆیی و دەرەکیدا هەبێ و هەنگاوبەهەنگاو دەکەوێتە پاشەکشە و تۆمارکردنی شکست و لەدەستدانی شوێنگەی کەسایەتییەکەی و ڕەنگە دواجار بشکێ ، لەگەڵ ئەوەشدا لەدەستدانی متمانە کەسایەتی سەرکردە دەخاتە حاڵەتێکی ئاڵۆز و پڕ گرێوگۆڵەوە و دەبێتە هۆکاری بەرجەستەکردنی كەسایەتییەکی لاواز و بێئیرادە و وادەکات وەك نارنجۆکێکی تەوقیتكراو بتەقێتەوە و نەک هەر خۆی بەڵکو دەوروبەرەکەشی وێران بکات.
ھەر سەركردەیەك لەناو خودی پرۆسەی کاری ڕۆژانەیدا لاواز و خۆشەویست نەبێت لەدەرەوەش کەسایەتییەکی نامەرغوب و ڕێزلێنەگیراوە و ھیچ حسابێكی بۆ ناكریت، بۆیە ڕێزگرتن و كەسایەتی گرنگن بۆ سەركردە ، ڕێزگرتن لەسەركردە لەلایەن ئەندامی ڕێكخراوەكانەوە لەڕێگای بڕیاری سەركەوتوو دەبێت و زۆر جاریش دانپیانانی سەركردە بەھەڵەكانیەوە دەبێت لەپاڵ پاراستنی بەرژەوەندی ڕێكخراوەكە و ھاوڕێكانی لەسەرووی بەرژەوەندییە تاكەكەسییەكەیەوە.
ھەر وەك چۆن متمانە گرنگە بۆ سەركردە لەھەمان كاتدا ڕێزگرتن بنەمایەكی گرنگە بۆ سەركردە ، ئەندامی وشیار بەڕێككەوت بەشوێن سەركردە ناكەوێت بەڵكو بەدوای كەسانێكدا دەگەڕێن ڕێز لە توانا و داھێنانیان بگرن زۆر ڕاستە وتراوە ( كاتێك مرۆڤەكان وەك مرۆڤێك ڕێزت لێدەگرن ، سەرسامن بە تۆ ، كاتێك وەك ھاوڕێیەك ڕێزت لێدەگرن خۆشتیان دەوێ ، كاتیكیش وەك سەركردە ڕێزت لێدەگردن بەدوات دەكەون و سەركردایەتی تۆیان قبوڵە) .
دنیس ایە . بیر دەڵێ :- یەكێك لە بنەماكانی سەركردە بۆ ئەوەی سەركردایەتییەكەی قبوڵ بكرێت پێگەی سەركردەكەیە لەنێو خەڵك و ھاوڕێكانی ھەر بۆیە كۆمەڵێ ھۆكار ھەن كە وادەخوازێ لەسەركردەدا بوونی ھەبێت بۆ ئەوەی خۆشەویست بێت لەلای شوێنكەوتووانی لەوانە توانای سەركردایەتیكردنی ، ڕێزگرتن لەبەرانبەر ، ئازایەتی ، سەركەوتن و دڵسۆزی ، وەلا‌و و دڵسۆزی بۆ ڕێكخراوەكەی ، ھاوكار بێت بۆ زیادكردنی بەھا و توانای دەوروبەری ، گەر ئەم خەسڵەتانە بوونی ھەبێ لەسەركردەدا بێگومان دەبێتە جێی بڕوا و ڕێزی ھاوڕێكانی.
