ستار ئەحمەد
لە سەردەمی ئێستادا کە بە "سەردەمی دیجیتاڵی" ناسراوە، تەکنەلۆژیا بووەتە بەشێکی جیانەکراوەی ژیانی تاک و کۆمەڵگا. گۆڕانکارییە خێراکانی بواری تەکنەلۆژیا، بەتایبەتی لە بواری ئینتەرنێت و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و زیرەکی دەستکرد ، جیهانی گۆڕیوە و چەمک و شێوازێکی نوێی بۆ پەیوەندی، کارکردن، فێربوون و تەنانەت بیرکردنەوەش هێناوەتە ئاراوە. ئەم شۆڕشە دیجیتاڵییە وەک شمشێرێکی دوو دەم وایە، چونکە لە لایەکەوە دەرفەتی بێشومار دەڕەخسێنێت و لە لایەکی دیکەشەوە مەترسی و ئاستەنگی جدی دروست دەکات.
تەکنەلۆژیا جیهانی بچووک کردووەتەوە، وەک گوندێکی بچووکی لێهاتووە. پەیوەندیگرتن لەگەڵ هەر کەسێک لە هەر گۆشەیەکی جیهان زۆر ئاسان بووە. ئەمەش بووەتە هۆی:
ئاسانکاری گواستنەوەی زانیاری و کەلتوور: ئاڵوگۆڕکردنی بیروڕا و ناسینی کەلتوورە جیاوازەکان بە خێراییەکی زۆر.
پەرەپێدانی بازرگانی و ئابووری: دروستبوونی بازاڕی نوێی دیجیتاڵی و دەرفەتی کارکردن لەسەر ئاستی جیهانی.
فێربوون ئیتر تەنها لە چوارچێوەی پۆل و کتێبە فیزیکییەکاندا قەتیس نامێنێت.
بنکە ئەلیکترۆنیەکان دەرفەتی خوێندن و فێربوونیان بۆ هەمووان ڕەخساندووە بەبێ سنووردارێتی شوێن و کات.
زانیارییەکان لە هەموو بوارەکاندا بە یەک کلیک بەردەستن، ئەمەش ئاستی هۆشیاری و ڕۆشنبیری تاک بەرز دەکاتەوە.
سیستمە ئەلیکترۆنیەکان کارەکانیان خێراتر، ڕوونتر و کەم خەرجتر کردووە
پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییە حکومییەکان بە شێوەیەکی دیجیتاڵی، کە کات و ماندووبوونی هاوڵاتیان کەم دەکاتەوە.
بەکارهێنانی زیرەکی دەستکرد و تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو بۆ داهێنان و چارەسەرکردنی کێشە ئاڵۆزەکان.
لەگەڵ هەموو ئەو سوودانەدا، ژیانی ئەلیکترۆنی چەندین مەترسی و کاریگەری نەرێنی لەسەر تاک و کۆمەڵگا دروست دەکات کە پێویستە بە وریاییەوە مامەڵەیان لەگەڵدا بکرێت.
: لاوازبوونی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان و گۆشەگیری.
نامۆبوون: زۆر بەکارهێنانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و ئامێرە زیرەکەکان دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی پەیوەندی ڕاستەوخۆ و ڕووبەڕوو، کە لە ئەنجامدا تاکەکان هەست بە گۆشەگیری دەکەن.
تێکچوونی خێزان: سەرقاڵبوون بە شاشەکانەوە کاریگەری نەرێنی دەکاتە سەر پەیوەندی نێوان ئەندامانی خێزان.
: زیادبوونی هەڕەشە ئەلیکترۆنییەکان و دزینی زانیاری تایبەتی تاک و دامەزراوەکان.
: کۆمپانیا زەبەلاحەکان بەردەوام چاودێری ڕەفتار و سەرنجی بەکارهێنەران دەکەن، ئەمەش پرسی پاراستنی زانیاری تایبەت دەخاتە ژێر پرسیارەوە.
٣. دیاردەی باو یان مۆدە ،کە باس لەو بابەت و ڕووداوانە دەکات کە لە ماوەیەکی کورتدا گرنگییەکی زۆریان پێدەدرێت، دەبێتە هۆی سەرقاڵکردنی خەڵک بە بابەتە کاتی و بێ نرخەکانەوە و دوورخستنەوەیان لە کێشە بنەڕەتییەکان.
بڵاوبوونەوەی هەواڵی ناڕاست، خێرایی بڵاوبوونەوەی زانیاری ئەلیکترۆنی، ڕێگە بۆ بڵاوبوونەوەی درۆ و دەنگۆی ناڕاست خۆش دەکات، کە متمانە بە دامەزراوە فەرمییەکان لاواز دەکات.
ئازادی تاکەکەسی لەناو دەبەن ئەو ئامێرانە ڕۆڵ و ڕەفتار و تەنانەت شێوازی جلوبەرگ و خواردنی مرۆڤیش دیاری دەکەن، توانای بڕیاردانی سەربەخۆ سنووردار دەکەن.
بەکورتی :
ژیانی دیجیتاڵی واقیعێکی حەتمییە و ناتوانرێت لێی هەڵبێین. پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا لە خودی خۆیدا خراپ نییە، بەڵکو ئەو شێوازەی کە کۆمەڵگا بەکاری دەهێنێت بڕیار لەسەر کاریگەرییە ئەرێنی یان نەرێنییەکەی دەدات.
بۆ ئەوەی وەک کۆمەڵگایەک سوود لەم دەرفەتە وەربگرین و لە مەترسییەکانی دوور کەوینەوە، پێویستە:
نەوەی نوێ بەشێوەیەک پێبگەیەنین، کە هۆشیارانە و ڕەخنەگرانە مامەڵە لەگەڵ تەکنەلۆژیا و زانیارییەکان بکەن.
: دانانی یاسا و ڕێسای توند بۆ پاراستنی زانیاری تایبەتی هاوڵاتیان لەلایەن دامەزراوە حکومی و تایبەتەکانەوە.
: هاوسەنگ ڕاگرتنی نێوان ژیانی ڕاستەقینەو ژیانی ئەلیکترۆنی ، بەتایبەتی بۆ منداڵان و لاوان.
بۆئەوەی بتوانین بگەین بە دواڕۆژێکی گەش، کە تەکنەلۆژیا خزمەتی مرۆڤایەتی بکات، پێویستمان بە هۆشیاری و لێپرسینەوەی بەردەوامی تاک و کۆمەڵگا هەیە، بەرامبەر بەو ئامێرانەی کە بۆ ئاسانکردنی ژیانمان دروستکراون.
